سوختگیری هواپیما در آسمان

اولین سوختگیری در آسمان

ایرباس A330 ، جت مسافربری که در مسافت‌های طولانی برای جابجایی مسافر از آن استفاده می‌شود. می‌توانید تصور کنید هواپیمایی با طول 63. 75 متر و ارتفاع 16.8 متر، و عرضی که در بیشترین قسمت به حدود 60 متر می‌رسد، در آسمان چه غولی خواهد بود!

برای تجدید سوخت‌گیری چنین هواپیمای غول‌پیکری، فرآیند نشستن و بلند شدن مجدد، سوخت زیادی مصرف خواهد کرد. تانکر سوخت این غول مسافربری، به ام‌آر‌تی‌تی شناخته می‌شود، هواپیمایی نظامی که بر اساس ایرباس آ 330 طراحی و ساخته شده است. سوخت‌گیری هواپیماها معولا به دو روش " میله‌ پروازی " و " میله و مهارچتری " انجام می‌شود.

روش های سوخت گیری هوایی:

روش‌های سوخت‌رسانی هوایی عبارتند از «روش میله‌پروازی» و روش «میله و مهار چتری». معمولاً هواپیما‌ها، با توجه به مأموریت‌های تعیین‌شده، از یکی از این دو روش استفاده می‌کنند. با این وجود، غلاف‌های سوخت‌گیری می‌‌توانند با هواپیما‌های تولیدشده هم یکسان‌سازی شوند؛ البته درصورتی‌که از روش میله و مهار چتری استفاده شود.

میله‌پروازی

روش میله‌پروازی، که روش میله و میله‌گیر (boom and receptacle) هم نامیده می‌شود، ظرفیت انتقال سوخت بالا و خوبی را فراهم می‌آورد، اما نیازمند یک جایگاه متصدی و یک ظرف طراحی‌شده ویژه است. در این روش از یک لوله ی تلسکوپی سخت و انعطاف‌ناپذیر استفاده می‌شود که در زیر آن دو بال کوچک وجود دارند و آن را در زاویه‌های محدودی هدایت می‌کنند و متصدی داخل هواپیمای سوخت‌رسان، آن را به داخل میله‌گیر هواپیمای سوخت‌گیر متصل می‌کند. این نوع روش سوخت‌رسانی عموما برای سوخت‌رسانی به یک هواپیما صورت می‌گیرد و عموما هواپیماهای گیرنده از نوع دوربرد هستند و یا بزرگ‌تر از هواپیماهای جنگنده معمولی هستند. در این روش حجم زیادی از سوخت با فشار بیشتری نسبت به روش Probe and Drogue وارد هواپیمای گیرنده می شود و صرفه جویی در زمان محسوب می شود و سوخت رسانی سریع تر انجام می گیرد. برای آموزش این شیوه ی سوخت رسانی نیاز به تمرین ها و هزینه های بسیار است و حتی ساخت این سیستم هزینه بر است و در اجرای عملیات نیاز به خلبانان با تجریه و ماهر می باشد. سیستم سوخت رسانی Boom and Receptacle نمی تواند به بیش از یک هواپیما سوخت رسانی کند. هواپیمای سوخت گیر برای گرفتن سوخت به سمت پایین هواپیمای سوخت رسان پرواز می کند و اپراتور سوخت رسان میله را به بیرون از هواپیما خارج می کند و پس از استقرار هواپیمای سوخت گیر در زیر هواپیمای سوخت رسان و تنظیم لوله ی تلسکوپی هر دو هواپیما به هم متصل می شوند و سوخت گیری و سوخت رسانی انجام می گیرد. البته طول میله اینقدر هم کم نیست که هواپیمای سوخت رسان بر روی سقف سوختگیر بنشیند بلکه در ارتفاع چند متری این عمل انجام می گیرد. در زیر هواپیمای سوخت رسان نصب می شود و روی سقف هواپیمای سوخت گیر و در صورت عدم استفاده به داخل می روند. این روش سوخت رسانی خیلی سخت و دشوار بوده و مهارت و هزینه ی بالایی را نیاز دارد.

میله و مهار چتری

روش میله و مهار چتری یک روش سوخت‌رسانی با قابلیت سوخت‌رسانی همزمان به چند هواپیماست. در این روش، یک شلنگ به مخزن آئرودینامیکی وصل شده و آن هم به تانکر سوخت متصل است و قسمت دیگر شلنگ به‌شکل چتر است و با میله ی خارج‌شده از جنگنده یا دیگر هواپیماها اتصال برقرار می‌کند و عمل سوختگیری هوایی AAR یا IFR صورت می‌گیرد. قسمت مهار چتری به‌شکل توپ بدمینتون است. هواپیمای گیرنده ی سوخت، دارای یک میله ی سخت است که در دماغه هواپیما و یا در بدنه نصب می‌شود که درهنگام استفاده نشدن از آن به داخل واپس کشیده می‌شود. هواپیمای سوخت‌رسان به‌صورت مستقیم و تراز پرواز می‌کند و شلنگ یا مهار چتری را خارج می‌کند، که تعدادشان می‌تواند بیش از دو شلنگ باشد. این عمل اجازه می‌دهد تا جنگنده به رابط سوختگیر متصل شود. جنگنده در عقبِ سوخت‌رسان پرواز می‌کند و مهار چتری را تعقیب می‌کند. فاصله سوخت‌گیر تا سوخت‌رسان فاصله معینی است و این فاصله به اندازه طول شلنگ است. سامانه ی سوخت رسانی probe and drogue یک روش سوخت رسانی با قابلیت سوخت رسانی همزمان به چند هواپیما است. در این روش یک شلنگ به مخزن آئرودینامیکی وصل شده و آن هم به تانکر سوخت متصل است و قسمت دیگر شلنگ به شکل چتر است و با میله ی خارج شده از جنگنده یا دیگر هواپیماها اتصال برقرار می کند و عمل سوختگیری هوایی AAR یا IFR صورت می گیرد. قسمت لنگر چتری به شکل توپ بدمینتون است. به این شکل چتری یا لنگر چتری Drogue می گویند. هواپیمای گیرنده ی سوخت دارای یک میله ی سخت است که در دماغه ی هواپیما و یا در Fuselage نصب می شود که در هنگام استفاده نشدن از آن به داخل Retract می شود. به این میله Probe می گویند.